Yfir

Old Norse Dictionary - yfir

Meaning of Old Norse word "yfir" in English.

As defined by the Cleasby & Vigfusson Old Norse to English dictionary:

yfir Old Norse word can mean:

yfir: prep. with dat. and acc., also ellipt. or even as adv.; [in Goth. there are two forms, uf = Lat. sub, and ufar = Lat. super, which, as to the form, answer to Icel. ‘of’ and ‘yfir;’ but in reality ‘of’ is in the old vellums used indiscriminately, sometimes = um (q. v.), sometimes = yfir, see p. 462 and um (umb, of), p. 648 sqq.; ‘of’ as prep. is now obsolete, having been replaced, according to the sense, by um or yfir: Goth. ufar; A. S. ofer; Engl. over; O. H. G. ubar; Hel. ubar; Germ. über; Dan. over; Swed. öfver; Lat. super; Gr. υπέρ]:—over.

yfir: A. WITH dat. over, above; hvers manns alvæpni hékk yfir rúmi hans, Eg. 88; þriðja stendr yfir Niflheimi … brenn eldr yfir Bifröst, Edda 10; yfir lokhvílu sinni, Nj. 183; spretta skörum yfir sér, FaS. ii. 187; tjalda yfir skipi sínu. Eg. 373; jörð gróin yfir viði eðr beinum, Grág. ii. 354; sitja yfir borðum, matborði, dagverði, drykkju …, to sit at table over one’s meat, drink; Nj. 6, 68, Eg. 63, 407, 577, passim; sitja yfir dómum yfir málum manna, to sit at, attend to cases, as judge, Ó. H. 86; Olafr konungr hafði jafnan með sér tólf ena spökustu menn, þeir sátu yfir dómum með honum ok réðu um vandamál, id.; sitja yfir e-m, to sit over one (a sick person), FmS. vii. 166, ix. 250; styrma yfir e-m, Ld. 40.

yfir: II. metaph. usages; görask konungr bæði yfir Mörkinni ok Hálogalandi, Eg. 71; konungr yfir Englandi, 263; biskup yfir þeim fjórðungi, Grág. i. 326; hafa vald yfir e-u, FmS. i. 227, x. 48; vera höfðingi ok herra yfir e-u, id.; Þorgils er þá var yfir Skagafirði, 61; dómandi allra mála yfir þeim ríkjum, FaS. i. 513; hann setti bróður sinn yfir Víkinni, FmS. i. 29; sektir yfir e-m, H. E. i. 420; til gæzlu yfir e-m, custody over one, Edda 21; vaka yfir e-m, to wake or watch over, FmS. i. 9, iv. 299; vöku vér hér hverja nótt á Aski yfir fé váru, Eg. 375: þú vart trúr yfir litlu, eg mun setja þig yfir mikið, Matt. xxv. 23; vil ek eigi hafa flimtan hennar né fáryrði yfir mér, Nj. 50; sitja yfir hlut e-s, 89 (see sitja I. 2); ok liggi sú íllska lengr yfir þeim, threatening them, FmS. x. 265; búa yfir brögðum, FaS. i. 290; hefi ek sét marga dýrliga hluti yfir honum, 623. 55; mér sýnisk svá mikit yfir þér, at mér byðr þat eitt í skap at þú verðir meira stýrandi, BS. i. 468; allir þeir er nokkurr þrifnaðr var yfir, leystu sik á þrem vetrum, FmS. iii. 18; opt hafa orðit þvílíkar jarteinir yfir heiðnum mönnum, vii. 195; láta vel ílla … yfir e-u, Ld. 168, Hkr. i. 213, ii. 32 (see láta B. I. 2); láta hljótt yfir e-n, Nj. 232; þegja yfir e-u, Ld. 36; fögnuðr yfir e-u, joy over a thing, MS. 623. 23; aumhjartaðr yfir úförum hvers manns, SkS. 687; lýsa yfir e-u, to declare, Eb. 20, 250, Nj. 93, Ld. 164, 306, FS. 13, 24, Eg. 141 new Ed., Gísl. 16, Ó. H. 101, 179, BS. i. 95, 203, 268, 624, FmS. ii. 25, xi. 6, 25: hlyða e-m yfir, see hlýða.

yfir: III. ellipt. or adverb, usages; eldr, ok katlar yfir, Eg. 238; ætlar hann at görask konungr yfir norðr þar, 71; yfir á Espihóli, Sturl. iii. 261.

yfir: B. WITH acc. over, above, denoting motion; limar hans dreifask yfir heim allan, Edda 10; drógu þeir netið yfir hann, … hlaupa yfir netið … hleypr hann yfir þinulinn, 40; þeir bundu yfir sik flaka af viði, FmS. ix. 421; Skaði tók eitr-orm ok festi yfir hann, Edda 40; hann tók yfir sik skikkjuna, ‘took clothes over himself,’ put on the mantle, Nj. 170; binda boð yfir miðjar dyrr, Gþl. 434; leggja e-t yfir altari þín, 655 xxiii; lauf ok limar tóku út yfir skipit, Ó. H. 36; hann felldi hvern yfir annan, Hkr. i. 151; cp. hverr um annan (um C. V); er aldr fór yfir hann, Ó. H. 123; sló miklum ótta yfir hirðmennina, struck great terror into the king’s men, FaS. i. 68; skjóta skjóli yfir e-n, Ld. 40; setja menn yfir ríki sitt, Eg. 7; at konungr mundi annan höfðingja setja yfir Norðymbra-land, FmS. i. 24; lét hann taka Knút til konungs yfir ríki þat allt, 112; komask yfir e-t, to come by a thing, Bárð. 175; láta lítið yfir sik, FmS. vii. 29.

yfir: 2. over, through, across; austr yfir Foldina, FmS. i. 52; hann gékk yfir mark þat, Eg. 490; fara yfir ás nokkurn, … klif bratt yfir at fara, 576; ríða yfir fljótið, Nj. 82; hverr reiddi yfir Markar-fljót, 142; yfir skóginn, FmS. v. 249; ríðu vestr yfir Lómagnúpssand, Nj. 255; yfir hafit, FmS. vi. 21; er hann kom suðr yfir Fjalir, iii. 36; sigla norðr yfir Foldina, viii. 132; síðan fóru þeir yfir Norðrá, Eg. 134; fara at veizlum yfir ríki sitt, FmS. i. 157; skógr er almannavegr liggr yfir, FS. 4.

yfir: II. metaph. over, beyond; hafa vöxt yfir e-n, to have growth over or above another, be taller, FaS. ii. 234; hafa höfuð ok herðar yfir e-n; fram yfir aðra menn, beyond, above, i. 27; yfir þat fram, beyond that, above that, Vm. 19; fram yfir Páskaviku, Sturl. i. 121; fram yfir Jól, Boll. 344; yfir hálf-þrítugt, FmS. ix. 33.

yfir: III. of direction, with another prep.; yfir á Hól, Hrafn. 9; þeir fúru yfir a Katanes, FmS. ix. 424; þeir sigldu yfir undir Kaupmannaeyjar, 421; upp yfir; fram yfir Grjótteigsá, Hrafn. 6.

yfir: IV. ellipt. and adverb, usages; sá kvittr kom yfir, passed over, Eg. 164; lesa yfir, to read, Dipl. iii. 10, FmS. x. 1; kveld kemr yfir, draws on, Finnb. 230; skýflóki gengr yfir, Bárð. 169; um nóttina þann tíma er hringdi yfir, FmS. x. 29; at hann myndi fljótara yfir bera ef hann riði, Hrafn. 7; hestrinn bar hann skjótt yfir ok víða, id.; undir at leiða eðr yfir at keyra, Gþl. 412; göra brú yfir, 411.

yfir: 2. with verbs; bera, gnæfa, taka yfir, to surpass, passim; vofa yfir, to impend; búa yfir e-u, see búa; hylma ylir, to conceal; bætr yfir, to mend; verpa yfir, to calculate; drepa yfir e-t, to hush down; fara yfir, to pass over; líta, sjá yfir, to oversee, superintend; líða yfir, to pass over, also to faint; stíga yfir, to overcome; staupla yfir, sjást yfir, to overlook, neglect, etc., see the verbS.

yfir: 3. var hann kátr yfir fram, exceedingly, Sturl. iii. 267; bjargit skútti yfir fram, FmS. vii. 81; sjá yfir upp, Edda 30.

Possible runic inscription in Younger Futhark:ᚢᚠᛁᚱ
Younger Futhark runes were used from 8th to 12th centuries in Scandinavia and their overseas settlements

Abbreviations used:

acc.: accusative.

adv.: adverb.

A. S.: Anglo-Saxon.

Dan.: Danish.

dat.: dative.

ellipt.: elliptical, elliptically.

Engl.: English.

Germ.: German.

gl.: glossary.

Goth.: Gothic.

Gr.: Greek.

Hel.: Heliand.

Icel.: Iceland, Icelander, Icelanders, Icelandic.

l.: line.

Lat.: Latin.

m.: masculine.

n.: neuter.

O. H. G.: Old High German.

q. v.: quod vide.

S.: Saga.

Swed.: Swedish.

v.: vide.

id.: idem, referring to the passage quoted or to the translation

metaph.: metaphorical, metaphorically.

cp.: compare.

s. v.: sub voce.

pl.: plural.

etc.: et cetera.

Works & Authors cited:

Edda: Edda. (C. I.)

Eg.: Egils Saga. (D. II.)

Fas.: Fornaldar Sögur. (C. II.)

Fms.: Fornmanna Sögur. (E. I.)

Grág.: Grágás. (B. I.)

Ld.: Laxdæla Saga. (D. II.)

Nj.: Njála. (D. II.)

Ó. H.: Ólafs Saga Helga. (E. I.)

Bs.: Biskupa Sögur. (D. III.)

Eb.: Eyrbyggja Saga. (D. II.)

Fs.: Forn-sögur. (D. II.)

Gísl.: Gísla Saga. (D. II.)

H. E.: Historia Ecclesiastica Islandiae. (J. I.)

Hkr.: Heimskringla. (E. I.)

Sks.: Konungs Skugg-sjá. (H. II.)

Sturl.: Sturlunga Saga. (D. I.)

Bárð.: Bárðar Saga. (D. V.)

Gþl.: Gulaþings-lög. (B. II.)

Boll.: Bolla-þáttr. (D. V.)

Vm.: Vilkins-máldagi. (J. I.)

Hrafn.: Hrafnkels Saga. (D. II.)

Dipl.: Diplomatarium. (J. I.)

Finnb.: Finnboga Saga. (D. V.)

➞ See all works cited in the dictionary

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages descending from Old Norse.