Þegn

Old Norse Dictionary - þegn

Meaning of Old Norse word "þegn" in English.

As defined by the Cleasby & Vigfusson Old Norse to English dictionary:

þegn Old Norse word can mean:

þegn
m. [A. S. þegn; Engl. thegn, thane; O. H. G. degan; Hel. þegan; whence Germ. unter-than, Dan. under-dan (?); Gr. τέκνον; the root word remains in Germ. ge-deiben, answering to Gr. τεκειν; Germ. degen (a sword) is quite a different word, being a Romance word, qs. deger, akin to dagger, see Grimm’s Dict. ii. 895, 896]:—a thane, franklin, freeman, man; sá þegn er þenna gyrðil á, Post. 298; þegn kvaddi þegn, FmS. vii. (in a verse); gamall þegn, Stor. 9; ungr þegn, Hm. 159; ef mik særir þegn, 152; þegns dóttir, a man’s daughter, Ó. H. (in a verse); Mörðr kvaddi oss kviðar þegna níu, us nine franklins, nine neighbours, Nj. 238; ek nefni þegn í fimmtardóm, Grág. i. 73; hann lézk eigi vita hverr þegn hann væri, he said he knew not what person he was, FS. 100: (lítið er mér um þat, veit ek eigi hverr þegn þú ert, FmS. ii. 81); hvat þegna er sjá enn orðfæri maðr? Post. (Unger) 221; prúðr þegn, a brave yeoman, Eb. (in a verse); öndverðr þegn, a brave thane, a brave man, Rafn 193; vígligr þegn, Am. 51; þegiðu Þórir, þegn ertú úgegn, FmS. vi. (in a verse): allit., þegn ok þræll, thane and thrall, i. e. freeman and bondman, i. e. all men, Hkr. i. 270, n. G. l. i. 45, ii. 35; bú-þegn, a franklin; far-þegn, a traveller; ek ok mínir þegnar, I and my men, FmS. v. 138; Búa þegnar, x. 258; þegns hugr, þegns verk, = drengs hugr, drengs verk, Lex. Poët.
þegn
2. a husbandman, good man, with the notion of liberality; svá er sagt at hann sé ekki mikill þegu við adra menn af fé sínu, Ísl. ii. 344; veit ek þat sjálfr at í syni mínum var(at) ílls þegns efni vaxit, Stor. 11; auðigr maðr ok íllr þegn, a rich man, but a bad host, Hkr. i. 189 (íllr búþegu, FmS. l. c.); hittu þeir inn fjórða búanda, var sá beztr þegn þeirra, FmS. iv. 187.
þegn
II. as a law term, a liegeman, subject; skaltú vera þegn hans, er þú tókt við sverði hans at hjöltunum, FmS. i. 15; játuðu skattgjöfum ok görðusk konungs þegnar, Hkr. i. 137; hann vill vera yðarr Dróttinn ef þér vilit vera hans þegnar, Ó. H. 126; en nú er þeir görvir þrælar konungs þegna hér í Noregi, FmS. vi. 38; lönd ok þegna, 92; svarið konungi land ok þegnar á Íslandi, Ann. 1281; Magnúss konungr bauð öllum sínum þegnum ok undir-mönnum á Íslandi, BS. i. 684: tekr konungr fjóra tigu marka í þegngildi fyrir þá sem aðra þegna sína, SkS. 253; þér eigit góðan konung en hann þegna ílla, FmS. iv. 341; Krists þegn, himins þegnar, ‘Christ’s-thanes,’ heaven’s-thanes, Lex. Poët.; þegngildi, bæði þegn ok bætr, Gþl. 166; bæta fullar bætr ok svá þegn ef hann deyr af bjargleysi, 272, D. n.

Possible runic inscription in Younger Futhark:ᚦᛁᚴᚾ
Younger Futhark runes were used from 8th to 12th centuries in Scandinavia and their overseas settlements

Abbreviations used:

allit.
alliteration, alliterative.
A. S.
Anglo-Saxon.
Dan.
Danish.
Engl.
English.
Germ.
German.
gl.
glossary.
Gr.
Greek.
Hel.
Heliand.
i. e.
id est.
l.
line.
L.
Linnæus.
lit.
literally.
m.
masculine.
n.
neuter.
O. H. G.
Old High German.
qs.
quasi.
S.
Saga.
s. v.
sub voce.
v.
vide.
l. c.
loco citato.

Works & Authors cited:

Am.
Atla-mál. (A. II.)
Eb.
Eyrbyggja Saga. (D. II.)
Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Fs.
Forn-sögur. (D. II.)
Grág.
Grágás. (B. I.)
Hkr.
Heimskringla. (E. I.)
Hm.
Hává-mál. (A. I.)
Lex. Poët.
Lexicon Poëticum by Sveinbjörn Egilsson, 1860.
N. G. L.
Norges Gamle Love. (B. II.)
Nj.
Njála. (D. II.)
Ó. H.
Ólafs Saga Helga. (E. I.)
Post.
Postula Sögur. (F. III.)
Stor.
Sona-torrek. (A. III.)
Ann.
Íslenzkir Annálar. (D. IV.)
Bs.
Biskupa Sögur. (D. III.)
D. N.
Diplomatarium Norvagicum. (J. II.)
Gþl.
Gulaþings-lög. (B. II.)
Sks.
Konungs Skugg-sjá. (H. II.)
➞ See all works cited in the dictionary

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages descending from Old Norse.

Back