Munr

Old Norse Dictionary - munr

Meaning of Old Norse word "munr" in English.

As defined by the Cleasby & Vigfusson Old Norse to English dictionary:

munr Old Norse word can mean:

munr
1. m., older form monr, Hom. (St.) 21, gen. munar, dat. mun, pl. munir; [Dan. mon]:—prop. the moment or turn of the balance; this sense, however, only occurs in phrases more or less derived or metaphorical, as in the phrase, vera mikilla (lítilla) muna (gen. pl.) vant, to be in want of much (little); man yðr eigi svá mikilla muna ávant, at þér munið eigi vilja upp hefjask ok rekask af hendi frænda-skömm þessa, ye are not in want of so much, that …, you are not so deficient, that …, the metaphor from under-weight, Ó. H. 32, cp. FmS. iv. 79; hann spurði eptir vendiliga hvernig Kristinn dómr væri haldinn á Íslandi, ok þótti honum mikilla muna ávant at vel væri 44; lítilla muna vant, lacking but little; hygg ek at mér verði meiri muna vant en Þórolfi, Eg. 113; ok er mér mikilla muna vant at ek halda réttu máli, ef ek skal heldr láta lausar eignir mínir aflaga fyrir þér en berjask við þik, 504; en ef við annan þeirra verðr muna vant, Grág. i. 120:—sjá fyrir mun (munum) um e-t, to foresee how a thing will turn, what turn it will take; eigi þykkjumk ek þar sjá fyrir munum, hvárt …, Fb. i. 529; Erlingr fékk sér eigi skaplyndi til at biðja hér neinna muna um, E. was too proud to beg anything in this case, Ó. H. 47.
munr
2. temp. the nick of time; hann bað Hallverð ganga út til sin um litla muni, for a little while, FmS. ii. 71.
munr
II. the difference; hví görir þú svá mikinn mun barnanna? Sd. 141; er þess mikill munr, hvárt …, it makes a great difference, whether …, FmS. vii. 132; ef fé er verra, ok skulu þeir virða þann mun, ok skal hann gjalda honum þann, make good the balance, Grág. i. 428; ok vænta þess at mála-efna munr muni skipta, Sturl. iii. 241, Fb. i. 20, passim in old and mod. usage.
munr
2. moment, importance; vil ek bjóða honum mitt lið, því at eigi er þat við hváriga muni, for it will tell something in the balance, FS. 16; at hann skyldi segja honum þá hluti er honum væri munr undir at vita, Sturl. ii. 151; mun hverjum vitrum manni þykkja mikill munr undir því vera, at …, every wise man will think it of great moment, that …, SkS. 269; e-m er munr at e-u, it is of some moment; ok mætti þér konungr verða munr at, at þeir væri þér heldr sinnaðir en í mót, FmS. i. 297; munr er at manns liði, a man’s help is always something, BS. i; Grimr görði ok þann mun allan er hann mátti, G. strained every nerve, Eg. 188.
munr
III. the dat. muni or mun before a comparative, by a little, as also considerably, a good deal; ljóstú mun kyrrara, strike somewhat more gently, Hkr. iii. 365; ef þú vilt lögum at fylgja, þá er þat mun réttligast at Sigurðr njóti vitna sinna, 257; með muni minna liði, with considerably less forces, Fagrsk. 172; muni síðar, a little later, Geisli 23; hón sagði mun fleira, a good deal more. Am. 45; stundum með mjúklyndi, en stundum muni harðari, Barl. 176; muni hægri, a good deal easier, Orkn. (in a verse): gen. muns, með muns minni rás, muns tómlegari ok seinna … muns mjúkari, Barl. 72.
munr
2. adding a pronoun; þeim mun skírlegri, FS. 121; ek sá at þeim mun er betr, it fares so much the better. FmS. xi. 228; þeim mun fleiri gildrur, all the more traps, Barl. 24; þeim mun lengr, 101; en svá miklum mun sem sól er ljósari en náttmyrkr, svá myklu er ok meiri …, by so much as the sun is brighter than night-mirk, so much greater …, 116; engum mun verr en áðr, nothing less than before, Ó. H. 69; engum mun betr, not a bit better, 222; öngum mun betri, 113; ok var sá öngum mun fegri, 75.
munr
IV. the adverb. phrase, fyrir alla muni, by all means; fyrir hvern mun, id., Gullþ. 7, Grett. 193 new Ed., FmS. i. 157; fyrir öngan mun, by no means, Edda 57, Nj. 200, 201, FmS. i. 9, Gþl. 531.
munr
V. plur. means, things, objects, property; en hann á þat er et fyrra várit var í þeim munum, Grág. ii. 338; at eigi monið or alla yðra muni til leggja, to contribute all one’s means, strain every nerve, Ó. H. 32; hefir þú, faðir, þar marga þína muni til gefna, Ld. 102; ok vildi, at allir landsmenn legði sína muni til at biskups-stóll væri efldr, Fb. iii. 446.
munr
2. biskup talaði hér um mjúkliga, las fyrst smám ok smám munina fyrir þeim. expounded all the details for them, FmS. ix. 52; slíkt sem hann fékk munum á komit, such that he could manage all that he could get (metaphor from counting or balancing), Játv. 40; fé-munir, means; vits-munir, ‘wit-means,’ reason; geðs-munir, skaps-munir, temper; gagns-munir, useful things.
munr
2. m., gen. munar and muns, pl. munir, [Ulf. muns = νόημα; A. S. myn = love, mind; Engl. mind; mid. H. G. minni; Germ. minne-sang]:—the mind, Edda (Gl.); af munar grunni, Höfuðl. 19; ór munar öngum, the mind’s straits, Kormak; munar myrkr, Líkn. 4; munar stríð, the mind’s distress, Skv. 3. 38; missa munar ok landa, to lose life and land, Hkv. 2. 44.
munr
II. a mind, longing, delight; at mínum, þínum munum, to my, thy mind, i. e. as I like, as thou likest, Skm. 35; þvíat álfröðull lýsir of alla daga ok þeygi at mínum munum, for the sun shines all day long, and yet not to my mind, Íb. 5, in the words of the love-sick god Frey, which call to mind Hamlet’s words (this most excellent canopy, the air, etc.); at mannskis munum, to please anybody, Skm. 20, 24; þíns eða míns munar, 43; leita e-m munar, to comfort one, Gkv. 1. 8; at mun banda, according to the will of the gods, Hkr. i. (in a verse); at mun sínum, to one’s heart’s content, FmS. i. 27 (in a verse); hverr lifði at sínum mun, Bjarn. (in a verse), Og. 34; í mun e-m, to one’s mind or liking. Korm. (in a verse): at þú görir eptir mínum mun, Fb. i. 21: the phrase, e-m leikr munr á e-u, to have a mind for; tak sjálfr við þeim ef þú þykkisk of gefit hafa eðr þér leikr munr at, Ld. 318, v. l.; lék mér meirr í mun, I longed more for, Skv. 3. 39; as also, leika at muni, Gsp.; gráta at muni, to weep heartily, Vtkv. (in a verse); land-munir, q. v.: and in mod. usage, mér er það í mun, I have a mind for that.
munr
2. love; sá inn máttki munr, Hm. 93; vættak mins munar, I waited far my heart’s delight, 95: the phrase, komask á muni við e-n, to insinuate oneself, vita ef ek get komisk á muni við Ólöfu konu hans, Vígl. 58 new Ed.
munr
COMPDS: munafullr, munarheimr, munarlauss, munligr, munráð, munströnd, munstærandi, muntún, munvegar.

Possible runic inscription in Younger Futhark:ᛘᚢᚾᚱ
Younger Futhark runes were used from 8th to 12th centuries in Scandinavia and their overseas settlements

Abbreviations used:

cp.
compare.
Dan.
Danish.
dat.
dative.
gen.
genitive.
l.
line.
m.
masculine.
n.
neuter.
pl.
plural.
prop.
proper, properly.
v.
vide.
temp.
temporal.
mod.
modern.
adverb.
adverbially.
id.
idem, referring to the passage quoted or to the translation
þ.
þáttr.
plur.
plural.
A. S.
Anglo-Saxon.
Engl.
English.
f.
feminine.
Germ.
German.
gl.
glossary.
mid. H. G.
middle High German.
S.
Saga.
Ulf.
Ulfilas.
etc.
et cetera.
i. e.
id est.
q. v.
quod vide.
v. l.
varia lectio.

Works & Authors cited:

Eg.
Egils Saga. (D. II.)
Fb.
Flateyjar-bók (E. I.)
Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Grág.
Grágás. (B. I.)
Hom.
Homiliu-bók. (F. II.)
Ó. H.
Ólafs Saga Helga. (E. I.)
Sd.
Svarfdæla Saga. (D. II.)
Sturl.
Sturlunga Saga. (D. I.)
Bs.
Biskupa Sögur. (D. III.)
Fs.
Forn-sögur. (D. II.)
Sks.
Konungs Skugg-sjá. (H. II.)
Am.
Atla-mál. (A. II.)
Barl.
Barlaams Saga. (F. III.)
Fagrsk.
Fagrskinna. (K. I.)
Hkr.
Heimskringla. (E. I.)
Orkn.
Orkneyinga Saga. (E. II.)
Edda
Edda. (C. I.)
Grett.
Grettis Saga. (D. II.)
Gullþ.
Gull-Þóris Saga. (D. II.)
Gþl.
Gulaþings-lög. (B. II.)
Nj.
Njála. (D. II.)
Ld.
Laxdæla Saga. (D. II.)
Játv.
Játvarðar Saga. (E. II.)
Hkv.
Helga-kviða Hundingsbana. (A. II.)
Höfuðl.
Höfuðlausn. (A. III.)
Skv.
Sigurðar-kviða. (A. II.)
Bjarn.
Bjarnar Saga. (D. II.)
Gkv.
Guðrúnar-kviða. (A. II.)
Gsp.
Getspeki Heiðreks. (A. II.)
Íb.
Íslendinga-bók. (D. I.)
Korm.
Kormaks Saga. (D. II.)
Og.
Oddrúnar-grátr. (A. II.)
Skm.
Skírnis-mál. (A. I.)
Vtkv.
Vegtams-kviða. (A. I.)
Hm.
Hává-mál. (A. I.)
Vígl.
Víglundar Saga. (D. V.)
➞ See all works cited in the dictionary

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages descending from Old Norse.

Back