Með

Old Norse Dictionary - með

Meaning of Old Norse word "með" in English.

As defined by the Cleasby & Vigfusson Old Norse to English dictionary:

með Old Norse word can mean:

með
prep., also meðr, a form common in Stj. and in legendary writers, but not in the classical writers or in mod. speech or writing; [Ulf. meþ = σύν and μετά; A. S. and Chaucer, mid; it remains in Engl. only in ‘mid-wife,’ qs. ‘with-wife,’ cp. Icel. náveru-kona, nær-kona, yfirsetu-kona; Germ. mit; Dan. med; Gr. μετά]:—with, along with, a prep. with dat. and acc.; with dat. it has the notion of coming or going in company, with acc. of bringing or fetching; thus, hann kom með honum, he came along with, in company with him; but hann kom með hann, he brought him wilh him.
með
WITH dat.
með
With, along with, together with; Þórólfr var með konungi, Eg. 29; hann var þar með Otkatli, Nj. 73; hann kvaddi hann til ferðar með sér, id.; hann stóð upp ok Kolskeggr með honum, 58; með honum var sá maðr Íslenzkr er …, 157; hann fór útan með honum, Eg. 196: Unnr dóttir hans fór með honum, Ld. 4; fara á fjall með húskörlum, Korm. 10; vera með goða, i. e. to be in his jurisdiction, Grág. i. 108; hón hafði á skipi með sér sextigi karla, i. e. with her, under her command, Landn. 109; brott með sér, Nj. 114, and in endless instanceS.
með
II. denoting assistance, help, with; til umráða með sér, Grág. i. 5; leggja til með e-m, to help one by word or deed, Nj. 7: to give one advice, FmS. xi. 81; sjá á með e-m, to look after, help, Nj. 113; vita e-t með e-m, to be privy to, an accomplice in a thing, 136; bætti hann þat með mér, he mended it for me, FmS. vii. 158; fá menn með sér, i. e. to get followers, opp. to mót, Nj. 180.
með
III. denoting instrumentality, by, with; með öxi, FmS. vi. 6; verja sik með sverðum, með skjöldum, Nj. 272; með atgeirinum, 120; skip skarat með skjöldum, Ld. 78; falda sér með motri, 202, and passim; or ellipt., the prep. being understood, an instrumental dative, höggva sverði, leggja spjóti, taka höndum, stíga fótum, and in endless similar instanceS.
með
IV. by, through, partly denoting means, partly accompaniment, by, through, with, using; með harðfengi ok kappi, Nj. 98; með mikilli snild, með fögrum orðum, Ld. 84; með hans ráði, 58; með ráði konungs, Eg. 35; með lögum, með úlögum, Nj. 106, 234; með ráni, by violence, 5; með vegsemd, blíðu, FmS. x. 235; með íllyrðum, Nj. 128; með vitsmunum mínum, 262; með hlaupi, by running, Eg. 12; með (through) atgöngu Gunnlaugs, Ísl. ii. 210; með váttum, Nj. 101; með einum hug, with one mind, Edda 37; með gráti, FmS. x. 261; með gleði, 220; með reiði. Nj. 108: með hættu, Ld. 46; með sannyndum. forsooth, truly, Ó. H. 175; með sönnu, forsooth, FmS. vii. 158, Ld. 76; með sama hætti, in the same way, Nj. 272; með þessum hætti, FmS. x. 220; með nokkuru móti, Ld. 164: also freq. ellipt., mæla fögrum orðum, þegja þunnu hljóði, Hm., passim.
með
V. including, inclusively; hundrað manna með nábúum Njáls, Nj. 208; ok eru þá tólf menn, ór fjórðungi hverjum með þeim, including themselves, Grág. i. 72: sjau vetr ok tuttugu með þeim enum fyrsta, including the first, FmS. x. 410; fimmtán menn með þeim fimm, er …, Nj. 266; þar var vinátta mikil með frændsemi, friendship as well as kin, Ísl. ii. 209; nótt með degi, both night and day, n. G. l. i, passim:—ok þat með (therewith), at …, Nj. 5; þá, veit ek mesta orrostu-menn, ok þat með, at þeir hafa vápn svá góð, at …, 44; þann dag, ok nóttina með, and the night too, Barl. 207; sagði hann þetta meðr, he said this too, added this, Stj. 130.
með
VI. with, among, between, amidst; með þeim bræðrum, FmS. vii. 240; samðisk með þeim feðgum, Ísl. ii. 210; dró seint saman með þeim, Fb. ii. 259; þar varð íllla með þeim, Nj. 39; var fátt um með þeim bræðrum nokkura hríð, 2; þar skilr með þeim, there they parted, Grett. 75 new Ed.; þat var siðr með kaupmönnum, Eg. 265; með mönnum, among men, LS. 46; eigi er þó kosta-munr með ykkr Njáli, Nj. 52; með þeim Ingjaldi, Ld. 44; skipta, deila með e-m, to share among, Eg. 311; deila víg með verum, LS. 22, Hbl. 25; þeir skiptu ríki með sér, FmS. i. 108; þreyta e-t með sér, to fight it out among themselves, Nj. 31; ef engi væri túlkr með kaupmönnum, Ld. 76; var deila mikil með sonum hans, Eg. 367; var með þeim en kærsta vinátta, 2:—fara (to travel) með úkunnum þjóðum, Edda 21; sízt ek með fólkum fór, Gm. 48; koma með e-m, to come among,m. 30, 39; er með horskum kemr, Hm. 19, 63; maðr er með mörgum kemr, 62; er með snotrum sitr, 5, 23; þótt hann með grömum glami, 30.
með
VII. denoting inward quality, with, in; svá hefir hann nátturu mikla með sér, Nj. 44; öllum sem lifs-andi er meðr, Stj.; flesta hluti hefir hann þá með sér, er prýða máttu góðan höfðingja, FmS. x. 535; hann hafði alla þá, hluti með sér er konung prýðir, xi. 217; svá er mál með vexti, so shapen, Lv. 43; limaðr vel með höadum ok fótum, Ld. 20.
með
2. skip með gyltum höfðum, FmS. x. 2; dreginn á leo með gulli, Ld. 78; hross með söðlum, a horse with the saddle on, Nj. 253; skip með reiða, Eg. 35; klæði með mörgum litum, 517; með sínum lit hverr, FaS. i. 316; vera úti með sólsetrum, i. e. to be out (of a shepherd) with sunset, Lv. 43.
með
VIII. along, following, of direction, with an adverb, denoting the direction; upp með, ofan með, fram með, norðr með, út með, inn með; ofan með á, Lv. 43; upp með ánni, Nj. 253; upp með Rangá, 74; suðr með landi, FmS. i. 38, ii. 3: með endilöngu landi, ix. 33; hann gengr með reykinum, Nj. 58; með sjónum, BS. ii. 5; með hafinu, along the sea, on the horizon, FmS. xi. 136; áin var leyst með löndum, Boll. 358; með eggju, Hkv. Hjörv. 9.
með
2. með stöfnum, from stem to stern, all along the ship, BS. i. 16 (see kveyfa); var þá hroðit með stöfnum skipit, Grett. 81; með endum, from one end to another, Fagrsk. (in a verse): fara með húsum, to go from house to house, begging, Grág. i. 192; biðja matar með bæjum, FaS. ii. 271.
með
IX. adverbial usages; með öllu, altogether, quite, Ld. 4; með öllu skjótt, all of a sudden, FmS. x. 136; með því at, in case that, Ld. 44; með því at ek falla, in case I fall, FmS. vii. 274; en með því at yðr líki þetta, x. 261: as, because, in consequence of, en með því at menn vóru hraustir, þá komask þeir yfir ána, Ld. 46, passim: hér-með, herewith, farther; þar-með, therewith, id., Skíða R. 11.
með
X. with verbs; ganga með barni, to go with child; ganga með e-u, to confess; taka með, to accept; mæla með, to speak for, recommend; fara með, to treat, go with; gefa með, to give a fee of alimentation; leggjask með, to lie with; eiga barn með konu, to have a child in wedlock, and so on; see the verbS.
með
WITH acc.
með
With, with the notion of bearing, bringing, carrying, treating, conducting; fara með vápn, to fare, go, carrying a weapon, FmS. vii. 240; hann fór suðr aptr með miklar vingjafir, id.; þeir fóru aptr með skip þat, er, Eg. 29; með lið sitt, 11; kom með horn fullt, 213; gékk at borðinu með handlaugar, Nj. 52; ganga út með dómendr sína, Grág. i. 37; fara brott með föt sín, 300; með þessa menn, FaS. i. 333; þeir hljópu á brott með konur þeirra, lausafé ok bátinn, Landn. 35; hann fór til Íslands með konu sína ok börn, 205; ef hann leitaði vestan um haf með her sinn, FmS. i. 26; fara með her á hendr e-m, 120; mjöðdrekku er hann fór með, Eg. 240; at þeir skyldu fara með sveit sína, 74; skip þat er hann fór með, id.; ef ek mætta með þik komask, Sturl. ii. 108; farina með erfðina, Nj. 7.
með
2. metaph., fara með sök, mál, etc., to conduct, manage a case, Nj. 86; fara af hljóði með þessa ráða-görð, 103; þeir fóru með þann hug, to carry that mind, intention, 99; með vátta, with witnesses; með eið, on oath, Grág. i. 20, 243 (but með váttum, Nj. 101): með hver skil, by what way of proceeding, id.: með engi lögskil, in no lawful manner, 296; þat varð með atburð, by accident, FmS. ii. 172: in regard to, ú-afskiptinn með mála-ferli, Lv. 73, (rare.)
með
II. with, among; kom með fróð regin, Vþm. 26; ú-snotr maðr er með aldir kömr, Hm. 21; sízt Hákon fór með heiðin goð, went among, took up his abode amongst the heathen gods, Hkm. 26.
með
III. with an ordinal number; með tólfta mann, with twelve men, including oneself, Eg. 180; með tíunda mann, Ld. 140; með fimmta mann, Ísl. ii. 266.
með
IV. with verbs; tala með e-n, to speak with, Stj. 151, (Dan. tale med en); göra með e-n, to do, 143; lifa meðr brauð, to live on bread, 146; fæðask meðr mold, to live on earth, 37; eiga með e-t, to possess.
með
V. denoting materials, of; altaris-klæði með pell, Vm. 153; Máríu-skript með tönn, 22; kross með silfr, D. n.; kaðall görr með hár, kirkja með stein, of stone, id.; pílárr meðr kopar, Stj. 101.
með
2. til alls hagleiks með málm, FmS. xi. 427; hón samdi sik með örvar ok boga, FaS. i. 531; þeir grófu hana með fagran flúr, Skíða R. 200.

Possible runic inscription in Younger Futhark:ᛘᛁᚦ
Younger Futhark runes were used from 8th to 12th centuries in Scandinavia and their overseas settlements

Abbreviations used:

acc.
accusative.
A. S.
Anglo-Saxon.
cp.
compare.
Dan.
Danish.
dat.
dative.
Engl.
English.
f.
feminine.
Germ.
German.
gl.
glossary.
Gr.
Greek.
Icel.
Iceland, Icelander, Icelanders, Icelandic.
l.
line.
m.
masculine.
mod.
modern.
n.
neuter.
qs.
quasi.
S.
Saga.
Ulf.
Ulfilas.
id.
idem, referring to the passage quoted or to the translation
i. e.
id est.
opp.
opposed.
ellipt.
elliptical, elliptically.
freq.
frequent, frequently.
L.
Linnæus.
v.
vide.
R.
Rimur.
etc.
et cetera.
metaph.
metaphorical, metaphorically.

Works & Authors cited:

Stj.
Stjórn. (F. I.)
Eg.
Egils Saga. (D. II.)
Grág.
Grágás. (B. I.)
Korm.
Kormaks Saga. (D. II.)
Landn.
Landnáma. (D. I.)
Ld.
Laxdæla Saga. (D. II.)
Nj.
Njála. (D. II.)
Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Edda
Edda. (C. I.)
Hm.
Hává-mál. (A. I.)
Ó. H.
Ólafs Saga Helga. (E. I.)
Barl.
Barlaams Saga. (F. III.)
N. G. L.
Norges Gamle Love. (B. II.)
Fb.
Flateyjar-bók (E. I.)
Gm.
Grímnis-mál. (A. I.)
Grett.
Grettis Saga. (D. II.)
Hbl.
Harbarðs-ljóð. (A. I.)
Ls.
Loka-senna. (A. I.)
Vþm.
Vafþrúðnis-mál. (A. I.)
Lv.
Ljósvetninga Saga. (D. II.)
Fas.
Fornaldar Sögur. (C. II.)
Boll.
Bolla-þáttr. (D. V.)
Bs.
Biskupa Sögur. (D. III.)
Hkv.
Helga-kviða Hundingsbana. (A. II.)
Hkv. Hjörv.
Helga-kviða Hjörvarðssonar. (A. II.)
Fagrsk.
Fagrskinna. (K. I.)
Sturl.
Sturlunga Saga. (D. I.)
Hkm.
Hákonar-mál. (A. III.)
D. N.
Diplomatarium Norvagicum. (J. II.)
Vm.
Vilkins-máldagi. (J. I.)
➞ See all works cited in the dictionary

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages descending from Old Norse.

Back