Hverr

Old Norse Dictionary - hverr

Meaning of Old Norse word "hverr" in English.

As defined by the Cleasby & Vigfusson Old Norse to English dictionary:

hverr Old Norse word can mean:

hverr: 1. m., pl. hverar:

hverr: I. a cauldron, boiler; hver kringlóttan af eiri, Stj. 564; heyrði til höddu er Þorr bar hverinn, Skálda 168, Hym. 1, 3, 5, 9, 13, 27, 33, 34, 36, 39 (of a boiler); hefja af hvera, Gm. 42, = mod. taka ofan pottinn; in Gkv. 3, 6, 9, 10, ketill and hver are synonymous: hver-gætir, m. a cauldron-keeper, cook, Am. 58: hvera-lundr, m. a cauldron groove, Vsp. 39: Hver-gelmir, m. local name of the northern Tartarus, the abyss, Edda.

hverr: II. metaph. in volcanic Icel. this word was taken to express the hot springs, and it is so used to the present day (in pl. often hverir), Sd. 191, Grett. 141 (hverar), BS. i. 322, Ann. 1294, and freq. in local nameS. In the west the largest hverar are those in Reykjahólar, Eggert Itin. 382; in the north the Reykja-hver; Hvera-vellir in the wilderness Kjöl, 637; Reykjadals-hverar, among which the largest is the Uxa-hver, and Baðstofu-hver, 640, 641. In the east there are only a few, see Itin. 798; whereas the south is very rich in such springs, especially the neighbourhood of Haukadal (Geysir, Strokkr), see Ann. 1294; Grafar-hver, 890; Reykjaness-hverar, 895, (whence Hver-hólmr, the name of a holm); the springs in Krísuvík, 897; the hverar in Reykja-holt and Reykja-dalr: they are found even in glaciers, as in Torfa-jökull, 766.

hverr: COMPDS: hverafuglar, hverahella, hverahrúðr, hveraleir, hveraslý, hverasteinar, hveravatn, hvera-lundr in Vsp. an Icel. origin of this poem is suggested by Prof. Bergmann in his Poëmes Islandaises, Paris 1838, p. 183, as the verse seems to refer to volcanic agencieS.

hverr: 2. pron. interrog. and indef.; at the present day proncd. hvur, with u throughout, and in mod. printed books usually spelt hvör, a form no doubt derived from the dual hvárr (hvorr), used in a plur. sense: for its declension, see Gramm. p. xxi; an acc. hverjan, Hým. 39; hverjan morgin, Vsp. 22, Fb. ii. 71 (in a verse); hverjan dag, Vþm. 11, 18, 23, 41, Gm. 8, 14, 20, 29; hverjan veg, Vþm. 18; whence the contracted form hvern. [The Gothic has a threefold interrog. pron., a sing. hwas, hwo, hwa; a dual, hwaþar; and a plur. hwarjis, hwarja, hwarjata. To the first of these pronouns answers the old Icel. form hvar, A. S. hwa, Scot. who, Engl. who, Swed. ho, Dan. hvo, cp. Lat. quis; but this pronoun is defective, and remains only in the neut. hvat, q. v., Ulf. hwa, A. S. hwat, Engl. what, Germ. was, Dan.-Swed. hvad, Lat. quid: the dat. masc. hveim is obsolete, Goth. hvamme, Engl. whom, Dan. hvem: the dat. hví (see hvat II, III): a nom. masc. hvar (hva-r) seems to be used a few times in old MSS. (e. g. Kb. of the Grágás), but it is uncertain, as the word is usually abbreviated her or hur: a gen. sing. hves (Goth. hwes, North. E. whese) occurs, hves lengra, how much farther? Hom. (St.) 50; til hves, to what? 65: possibly the απ. λεγ. hós, LS. 33, is a remnant of the old gen. To the Goth. dual answers the Icel. hvárr (hvaðarr), q. v. To the Goth. plur. answers the Icel. hverr, with characteristic j, which is used in sing. and plur. alike. In the neut. sing. the two forms, hvat and hvert, are distinguished thus, that hvat (hvað) is interrog., hvert indef., e. g. hvað barn, what bairn? but hvert barn, every bairn.]

hverr: A. Interrogative, = Lat. quis, quae, quid? who, what, which? as substantive and adjective, direct and indirect; hvers fregnit mik? Vsp. 22; hverjar ro þær meyjar? Vþm. 48; hverir æsir? 30, Fsm. 8, 34; hverr er sá enn eini? FaS. ii. 529; hverir hafa tekið ofan skjöldu vára? Nj. 68; hverju skal launa kvæðit? Ísl. ii. 230; hverr er sá maðr? FmS. ii. 269; telja til hvers hann hafði neytt eði hvers úneytt, Grág. i. 155; spyrja hverja þeir vilja kveðja, ii. 24; kveða á þingmörk hver eru, i. 100; (segja) hverjar guðsifjar með þeim eru, 30; hugsa til hvers þú munt færr verða, FmS. i. 83; vita hverr þú ert, ii. 269; vita hvert biðja skal, Edda; þeir þóttusk sjá til hvers aetlað var, FmS. ix. 461; eigi veit ek til hvers ek má ætla, BS. i. 541; hón segir honum hvers efni í eru, how matters stood, 539; þeir vissu hverju hann ætlaði fram at fara, FmS. i. 291; hann segir hverrar ættar Ólafr var, 81; sögðu með hverju (erendi) þeir höfðu farit, Eg. 281.

hverr: 2. with the notion of Lat. qualis; en hvat kemr þér í hug, hverr (qualis) ek muna vera þeim Írum, ef? …, FaS. ii. 529; þeim þótti úsýnt hverr friðr gefinn væri, FmS. v. 24; sá einn veit, hverju geði styrir gumna hverr, Hm. 17.

hverr: B. Indefinite pronoun, = Lat. quisque, every one, each, used both as substantive and as adjective:

hverr: 1. as subst.; with gen., þat sæti ætlaði sér hverr sona hans, FmS. i. 7; manna, seggja, lýða, gumna hverr, every one of the men, every man, Hm. 14, 17, 53–55, Sól. 49; fróðra hverr, every wise man, Hm. 7; ráðsnotra hverr, 63: absol., as in the sayings, hverr er sjálfum sér næstr; bærr er hverr at ráða sínu; djarfr er hverrum deildan verð; fróðr er hverr fregnvíss; hverr er sinnar hamingju smiðr; dauðr verðr hverr, Hallfred; hail er heima hverr, Hm.; kveðr hverr sinnar þurftar: lét harm þar tala um hvern þat er vildi, Eb. and passim: with a possess, pron., ef sér ferr hverr várr, each of us, Glúm. 329.

hverr: 2. as adj., á hverju þingi, Hkr. ii. 300; hverjan dag, every day, Vsp., Vþm., Gm.; í hverri tíð, at any time, Hom. 112; hver undr, FS. 115; hverjum manni, Nj. 6; meiri ok sterkari hverjum manni, Hkr. i. 148; hver spurning liítr til svara, SkS. 307; hverr gumi, Hm. 13, passim.

hverr: 3. as adv., í hverju, evermore; veðrit óx í hverju, FmS. vi. 379; þykir harðna sambúðin í hverju, grew ever worse and worse, xi. 441; veðrit óx í hverri, Skáld. H. 4. 14.

hverr: II. any; fyrir utan hverja hjálp, Hom. 159: esp. if following after a compar., es meiri fögnuðr boðinn á þessi tíð en á hverri annarri, Hom. (St.); hefir þetta með meirum fádæmum gengit heldr en hvert annarra, Band. 33 new Ed.

hverr: III. adding the reLat. particle er or sem, whosoever, whichsoever, whatsoever; hvers sem við þarf, FmS. i. 306; þá á þá sök hverr er vill, Grág. i. 10; hverr er svá er spakr, Hom. 2; hverju sinni er, whensoever, Str. 27 and passim.

hverr: IV. with another pron. or adj.; hverr at öðrum, one after another, Eg. 91, FS. 158; hvert at öðru, FaS. ii. 556; hvert sumar frá öðru, Grág. i. 92; hverja nótt eptir aðra, Þiðr. 53, 150; at öðru hverju, now and then, adverbially; hverir tveir, every two and two, by twos, FmS. iv. 299; þriðja hvert ár, every three years, FaS. ii. 64; á hverjum þremr árum, id., Stj. 573; dag inn sjaunda hvern, K. ÞK.; þriðja hvert sumar, Landn. 299; annan hvern dag, níundu hverja nótt, Skm. 21, Nj. 190.

hverr: 2. hverr … sinn, every … his; hverr maðr í sínu rúmi, Nj. 51; hverr sér, each separately; sér hverr, each in particular, every one; at serhverju hofi, at every single temple, Landn. 336 (App.); þó at ek greina eigi ser hvat, though I do not tell each thing in detail, BS. i. 64; sérhverja atburði, 134; sérhverjum hlut, FmS. v. 333; sérhverjum þeirra, Nj. 256, Landn. 35, Sturl. ii. 175; sérhvern fingr, FaS. iii. 345; sérhvern mann, FmS. i. 149; allir ok sérhverir, all and several, i. e. everyone, Grág. ii. 36, 140, Eluc. 43, H. E. i. 468; einn ok sérhverr, one and all, every one, Skálda 161; hverr sem einn, each as one, all like one man, 165, Al. 91, 93, Barl. 40, Stj. 4; hvereinn, every one.

hverr: C. Relative, = Lat. qui, quae, quod, Engl. who, which, only in later writers of the end of the 13th and the 14th centuries, and since freq. in n. T., Vídal., Hymns; at first it was seldom used but with the particles er, at, as in Engl. who that …, which that …; þat herbergi, í hverju er …, in which that …, Stj.; takandi vátta, hverir at sóru fullan bókareið, Dipl. ii. 2; með fullkomnum ávexti, hverr at þekkr mun verða, FmS. v. 159 and passim: singly, tvær jarðir, hverjar svá heita, Dipl. v. 27; Guðs orð, hver frjófgask munu, FmS. v. 159; Gerhardus, hverr með fögrum píslar-sigri fór brott, Mar.; með hverjum hann hugar-prýði vann, Fb. iii. 567.

Possible runic inscription in Younger Futhark:ᚼᚢᛁᚱᚱ
Younger Futhark runes were used from 8th to 12th centuries in Scandinavia and their overseas settlements

Abbreviations used:

l.: line.

m.: masculine.

pl.: plural.

mod.: modern.

v.: vide.

freq.: frequent, frequently.

Icel.: Iceland, Icelander, Icelanders, Icelandic.

metaph.: metaphorical, metaphorically.

n.: neuter.

f.: feminine.

acc.: accusative.

απ. λεγ.: απαξ. λεγόμενον.

A. S.: Anglo-Saxon.

cp.: compare.

Dan.: Danish.

dat.: dative.

def.: definite.

e. g.: exempli gratia.

Engl.: English.

gen.: genitive.

Germ.: German.

gl.: glossary.

Goth.: Gothic.

indef.: indefinite.

Lat.: Latin.

masc.: masculine.

neut.: neuter.

nom.: nominative.

North. E.: Northern English.

plur.: plural.

pron.: pronoun.

proncd.: pronounced.

q. v.: quod vide.

S.: Saga.

Scot.: Scottish.

sing.: singular.

Swed.: Swedish.

Ulf.: Ulfilas.

s. v.: sub voce.

absol.: absolute, absolutely.

subst.: substantive.

adj.: adjective.

adv.: adverb.

compar.: comparative.

esp.: especially.

relat.: relative.

id.: idem, referring to the passage quoted or to the translation

i. e.: id est.

Works & Authors cited:

Am.: Atla-mál. (A. II.)

Edda: Edda. (C. I.)

Gkv.: Guðrúnar-kviða. (A. II.)

Gm.: Grímnis-mál. (A. I.)

Skálda: Skálda. (H. I.)

Stj.: Stjórn. (F. I.)

Vsp.: Völuspá. (A. I.)

Ann.: Íslenzkir Annálar. (D. IV.)

Bs.: Biskupa Sögur. (D. III.)

Grett.: Grettis Saga. (D. II.)

Itin.: Itinerarium or Travels of Eggert Ólafsson, 1772.

Sd.: Svarfdæla Saga. (D. II.)

Fb.: Flateyjar-bók (E. I.)

Hom.: Homiliu-bók. (F. II.)

Hým.: Hýmis-kviða. (A. I.)

Kb.: Konungs-bók. (B. I, C. I, etc.)

Ls.: Loka-senna. (A. I.)

Vþm.: Vafþrúðnis-mál. (A. I.)

Eg.: Egils Saga. (D. II.)

Fas.: Fornaldar Sögur. (C. II.)

Fms.: Fornmanna Sögur. (E. I.)

Fsm.: Fjölsvinns-mál. (A. II.)

Grág.: Grágás. (B. I.)

Nj.: Njála. (D. II.)

Hm.: Hává-mál. (A. I.)

Eb.: Eyrbyggja Saga. (D. II.)

Glúm.: Víga-Glúms Saga. (D. II.)

Sól.: Sólarljóð. (A. III.)

Fs.: Forn-sögur. (D. II.)

Hkr.: Heimskringla. (E. I.)

Sks.: Konungs Skugg-sjá. (H. II.)

Band.: Banda-manna Saga. (D. II.)

Str.: Strengleikar. (G. II.)

Landn.: Landnáma. (D. I.)

Skm.: Skírnis-mál. (A. I.)

Þiðr.: Þiðreks Saga. (G. I.)

Al.: Alexanders Saga. (G. I.)

Barl.: Barlaams Saga. (F. III.)

Eluc.: Elucidarium. (F. II.)

H. E.: Historia Ecclesiastica Islandiae. (J. I.)

Sturl.: Sturlunga Saga. (D. I.)

Dipl.: Diplomatarium. (J. I.)

Mar.: Maríu Saga. (F. III.)

N. T.: New Testament.

Vídal.: Vídalíns-Postilla.

➞ See all works cited in the dictionary

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages descending from Old Norse.