Hjálpa
Old Norse Dictionary - hjálpaMeaning of Old Norse word "hjálpa" in English.
As defined by the Cleasby & Vigfusson Old Norse to English dictionary:
hjálpa Old Norse word can mean:
- hjálpa
- (prop. hjalpa); in old usage strong; pres. helpr, pl. hjálpa; pret. halp or hjalp (as in mod. Dan.), n. G. l. i. 303, FmS. viii. 129, 306; holp and hjalp, ix. 288; pl. hulpu; subj. hylpi, BS. i. 703; helpi, FmS. x. 368; imperat. hjálp, Sighvat and Arnór; part. hólpinn: in mod. usage weak (að) and of the 1st conjugation, as it also occurs in old writers, hjálpaðu, FmS. vii. 290, and Mork. l. c.; hjálpa (imperat.), Stj. 122; hjálpaðr (part.), id.; hjálpat, FS. 92: in mod. usage hólpinn still remains as an adjective, cp. Engl. holpen: [Ulf. hilpan = βοηθειν; A. S. helpan; Engl. help; O. H. G. helfan; Germ. helfen; Dan. hjælpe; Swed. hjelpa]:
- hjálpa
- I. to help, in old writers always denoting to save, save another’s life, but in mod. usage to help in a general sense, with dat.; ok hjalp þeim þat mjök Birkibeinum, at svá var myrkt at þeir kendusk eigi, FmS. viii. 306; kirkjur vóru allar læstar ok hjalp þeim þat ekki, 129; taka fæzlu ok drykk ok hjálpa (infin.) svá yðrum líkama, x. 368; muntú bæði þér í því ok svá mörgum öðrum h., 392; ok svá ef nokkurr helpr þér, xi. 192; en hinn er má, ok vill eigi h. hinum nánustum frændum, Fb. i. 438; hann halp með því lífi sínu at sinni, Hkr. iii. 323 (but hjalpaði, Mork. and FmS. vii, l. c.); ok hjálpuðu svá lífi sínu, FmS. vii. 290 (hulpu, Hkr. iii. 420, l. c.); sá hólp (helped) Inga konungi er hann svamm yfir ána Níð, FmS. ix. 288 (hjalp, v. l.); ef maðr stelr mat ok helpr svá lífi fyrir hungrs sakir, n. G. l. ii. 168 (JS. 128); hjálpa (imperat.) nú lífi þínu, Stj. 122; but hjálp þú, Sighvat in FmS. v. 177 (in a verse), Edda i. 318, Gísl. (in a verse); Guð hjálpi mér en fyrirgefi yðr, Nj. 170; konungrinn sjálfr hafði hjálpat þeim, FS. 92; en hón helpi svá lífi sínu með einu epli, FmS. x. 368: in the oath, svá hjálpi mér Freyr ok Njörðr ok hinn Almáttki Áss, Landn. 335, whence the Christian ‘so help me God;’ svá hjálpi þer hollar vættir, Og. 10; ok helpr honum eigi sá lengr enn it fyrsta alþingi, Grág. i. 380; enda helpr honum þat ekki, 91: of midwifery, to heal, skal sú kona vitni um bera er hjalp henni, at barnit var dautt alit, n. G. l. i. 303; vittu ef þú hjálpir, Og. 5: in mod. usage to help, hann minnist miskunnar og hjálpar á fætr sínum þjón Israel, Luke i. 54, passim.
- hjálpa
- 2. adding prep. við; hón bað konung hjálpa við konungs-syni þessum, FmS. i. 81, BS. i. 349; hét hann á menn sína at hlaupa til ok h. við hofinu (of a house burning), Ísl. ii. 410; en þat þér h. (heal) mun við sökum ok sorgum, Hm. 147.
- hjálpa
- II. reflex. to be saved; þá munu vér hjálpask allir saman, FmS. v. 59; þeirra er hjálpask í dómi, Eluc. 37; sálir hjálpisk, H. E. i. 257; þú vilt at allir hjálpisk, Barl. 100; Davíð flýði ok gat hólpit sér, Stj. 469.
- hjálpa
- 2. part. pasS. hólpinn, ‘holpen,’ saved, safe; ef þú mátt út komask þá ertú hólpinn, Hom. 120; en Bjarni hefir sik í skóginn ok er nú hólpinn fyrir Þorkatli, Vápn. 25; hann skal vera hólpinn á dóma-degi, Karl. 342; eru þeir þá hólpnir ef þeir fá hann, FS. 66; væntu þeir at þeir mundi hólpnir verða ef flóð yrði eigi meira en Nóa-flóð, Rb. 402; eigi er þér at hólpnara þó at þú sért hjá mér, Grett. 130; heill ok hjálpaðr, safe and sound, Stj. 122.
Possible runic inscription in Younger Futhark:ᚼᛁᛅᛚᛒᛅ
Younger Futhark runes were used from 8th to 12th centuries in Scandinavia and their overseas settlements
Abbreviations used:
- A. S.
- Anglo-Saxon.
- cp.
- compare.
- Dan.
- Danish.
- Engl.
- English.
- f.
- feminine.
- Germ.
- German.
- gl.
- glossary.
- id.
- idem, referring to the passage quoted or to the translation
- imperat.
- imperative.
- l.
- line.
- L.
- Linnæus.
- l. c.
- loco citato.
- m.
- masculine.
- mod.
- modern.
- n.
- neuter.
- O. H. G.
- Old High German.
- part.
- participle.
- pl.
- plural.
- prop.
- proper, properly.
- pres.
- present.
- pret.
- preterite.
- S.
- Saga.
- subj.
- subjunctive.
- Swed.
- Swedish.
- Ulf.
- Ulfilas.
- dat.
- dative.
- infin.
- infinitive.
- s. v.
- sub voce.
- v.
- vide.
- v. l.
- varia lectio.
- reflex.
- retlexive.
- pass.
- passive.
Works & Authors cited:
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Fs.
- Forn-sögur. (D. II.)
- Mork.
- Morkinskinna. (E. I.)
- N. G. L.
- Norges Gamle Love. (B. II.)
- Stj.
- Stjórn. (F. I.)
- Edda
- Edda. (C. I.)
- Fb.
- Flateyjar-bók (E. I.)
- Gísl.
- Gísla Saga. (D. II.)
- Grág.
- Grágás. (B. I.)
- Hkr.
- Heimskringla. (E. I.)
- Js.
- Járnsíða. (B. III.)
- Landn.
- Landnáma. (D. I.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Og.
- Oddrúnar-grátr. (A. II.)
- Hm.
- Hává-mál. (A. I.)
- Barl.
- Barlaams Saga. (F. III.)
- Eluc.
- Elucidarium. (F. II.)
- H. E.
- Historia Ecclesiastica Islandiae. (J. I.)
- Bjarni
- Bjarni Thorarinson.
- Grett.
- Grettis Saga. (D. II.)
- Hom.
- Homiliu-bók. (F. II.)
- Karl.
- Karla-magnús Saga. (G. I.)
- Rb.
- Rímbegla. (H. III.)
- Vápn.
- Vápnfirðinga Saga. (D. II.)
Also available in related dictionaries:
This headword also appears in dictionaries of other languages descending from Old Norse.