Hjá

Old Norse Dictionary - hjá

Meaning of Old Norse word "hjá" in English.

As defined by the Cleasby & Vigfusson Old Norse to English dictionary:

hjá Old Norse word can mean:

hjá: prep. [this prep. is peculiar to the Scandin. languages, which in their turn lack the Germ. and Saxon bei, by; the Dan. and Swed. add an s, hos, qs. hiaa’s, haa’s; hjá may be akin to Goth. heiva and Icel. hjú, q. v.; cp. Lat. cum]:—by, beside, with dat.:

hjá: 1. by, near, at hand, Lat. juxta; setjask niðr hjá e-m, to take a seat by a person’s side, Nj. 3, Fs. 83; Egill setti hana niðr hjá sér, Eg. 249; liggja hjá e-m, to lie by one, Nj. 94; rekkja hjá konu, Ld. 30; hvíla hjá konu, Hbl. 17; sofa hjá e-m, to sleep in the same bed with one, Korm.; hann var jarðaðr (earthed, buried) hjá föður sínum, Fms. x. 111; sverðit stóð hjá honum, i. 16; næsta bæ hjá Rúts-stöðum, Nj. 32; þótti þeim í hönd falla at taka upp land þetta hjá sér sjálfum, this land lying close at hand, Ld. 210.

hjá: 2. near, close to; gluggar vóru hjá brúnásunum, Nj. 95; hann var heygðr hjá Hofi, 163; hjá þreskeldi, Korm. (in a verse); þar hjá garðinum, Fs. 56; hjá brjóstinu, id.; hjá hvílu búanda þíns, Nj. 19; spjót koma upp hjá hólunum, 95; í hjá Ölvosvatni, Íb. 11; hjá dyrunum, O. H. l. 72: í hjá = hjá, hann stóð í hjá vandbálki nokkurum, id.; þar í hjá, close by, Grág. ii. 338.

hjá: 3. by, with, Lat. apud; vera hjá e-m, to stay with one; vera í gistingu hjá e-m, to lodge with one, Dropl. 9; þau vóru þar hjá konungi í góðu yfirlæti, Bárð. 178; þeirra manna er í hjá oss vóru, Gþl.; taka upp giptu hjá e-m, Fms. xi. 426; maðr einn var eptir hjá honum, Lv. 63; eru þeir hér ódáða-menninir hjá þér, Hlenni? 64.

hjá: 4. in the presence of, Lat. coram; svá at Flosi var hjá, in the presence of Flosi, Nj. 259; móðir þeirra var hjá, 214; þeir vóru þá í hjá ok heyrðu, Anal. 294; vera í hjá, Gþl. 287 passim.

hjá: 5. passing by, Germ. vorbei; mánaði síðar fóru þeir hjá mér kátir, Fb. ii. 288; sneiða hjá, to pass by, Fbr. 70; hann þóttisk eigi sneiða mega hjá slíkum málum, Háv. 55; farask hjá, to pass by one another, Eb. 270; sitja (kyrr) hjá e-u máli, not to stir, remain neutral, 124, Fms. xi. 83: absol., Nj. 97; láta menn sitja hjá kyrra, to let them be unmolested, Ld. 258; vilda ek at þú létir vera ok hjá liða (to let it go by, notice it not) þetta vandræði, 206; leiðir hann hjá sér þessi mála-ferli, Eb. 38 new Ed.; annan veg mun reynask en hann Hrói láti hjá sér líða þat (leave undone) sem hann er heitbundinn í við vini sína, Rd. 246; fara hjá sér, to go beside oneself, go out of one’s mind, Eb. 270; hleypa þeir upp hjá þeim, Nj. 107.

hjá: β. fram hjá, past, by, Germ. vorbei; en ef þik berr skjótt fram hjá, þá …, Lv. 65, Fs. 108; hann gengr í móti þeim ok hjá þeim, and past them, Valla l. 212; fram hjá Knafa-hólum, Nj. 95; ríða vestr hjá Hallbjarnar-vörðum, 4; þeir riðu hjá fram, rode by, 96.

hjá: 6. besides; gefa aðrar sakir bóndum hjá fram, Bs. i. 496.

hjá: II. metaph. in comparison with, to; réttlátir hjá íllum, Eluc. 16; lítils verðr hjá sínum göfgum frændum, Skálda 176; þeim þykir allt lágt hjá sér, Ld. 214; þótti allt barna-vipr þat er aðrar konur höfðu í skarti hjá henni, 122; hin stóru skipin Bagla urðu ekki mjúkræs hjá þeim er Birkibeinar höfðu, Fms. viii. 384; er þá sýkn dagr hjá því sem nú er, iv. 265; höfðu þeir fátt kvikfjár hjá því sem þurfti, Eg. 134; þó at Ólafr konungr hafi eigi lið mikit hjá her þeim er vér höfum, Ó. H. 214; hefir hann nú lítið fjölmenni hjá því sem hann hafði í sumar, 168; þvkir yðr allt lágt hjá yðr Vatnsdælum, Fs. 53; Þórr er lágr ok lítill hjá stórmenni því er hér er með oss, Edda 33.

Possible runic inscription in Younger Futhark:ᚼᛁᛅ
Younger Futhark runes were used from 8th to 12th centuries in Scandinavia and their overseas settlements

Abbreviations used:

cp.: compare.

Dan.: Danish.

dat.: dative.

Germ.: German.

Goth.: Gothic.

Icel.: Iceland, Icelander, Icelanders, Icelandic.

l.: line.

Lat.: Latin.

m.: masculine.

n.: neuter.

qs.: quasi.

q. v.: quod vide.

Scandin.: Scandinavia, Scandinavian.

Swed.: Swedish.

v.: vide.

id.: idem, referring to the passage quoted or to the translation

L.: Linnæus.

pl.: plural.

absol.: absolute, absolutely.

metaph.: metaphorical, metaphorically.

Works & Authors cited:

Eg.: Egils Saga. (D. II.)

Fms.: Fornmanna Sögur. (E. I.)

Fs.: Forn-sögur. (D. II.)

Hbl.: Harbarðs-ljóð. (A. I.)

Korm.: Kormaks Saga. (D. II.)

Ld.: Laxdæla Saga. (D. II.)

Nj.: Njála. (D. II.)

Grág.: Grágás. (B. I.)

Íb.: Íslendinga-bók. (D. I.)

O. H. L.: Ólafs Saga Helga Legendaria. (E. I.)

Bárð.: Bárðar Saga. (D. V.)

Dropl.: Droplaugar-sona Saga. (D. II.)

Gþl.: Gulaþings-lög. (B. II.)

Lv.: Ljósvetninga Saga. (D. II.)

Anal.: Analecta. (D. II.)

Eb.: Eyrbyggja Saga. (D. II.)

Fb.: Flateyjar-bók (E. I.)

Fbr.: Fóstbræðra Saga. (D. II.)

Háv.: Hávarðar Saga. (D. II.)

Rd.: Reykdæla Saga. (D. II.)

Valla L.: Valla Ljóts Saga. (D. II.)

Bs.: Biskupa Sögur. (D. III.)

Edda: Edda. (C. I.)

Eluc.: Elucidarium. (F. II.)

Ó. H.: Ólafs Saga Helga. (E. I.)

Skálda: Skálda. (H. I.)

➞ See all works cited in the dictionary

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages descending from Old Norse.