Hefna

Old Norse Dictionary - hefna

Meaning of Old Norse word "hefna" in English.

As defined by the Cleasby & Vigfusson Old Norse to English dictionary:

hefna Old Norse word can mean:

hefna: d, also spelt hemna, n. G. L. i. 19, [Dan. hævne; Swed. hämna]:—to revenge, with dat. of the person and gen. of the thing, or ellipt. omitting either the gen. or the dat., or adding an adverb:

hefna: I. gener. to avenge, take vengeance; hefna Grími sinnar svívirðingar, FmS. ii. 172; vildi jarl nú gjarna h. Þorleifi þessar smánar, Fb. i. 213; á ek at h. honum mikillar sneypu, FmS. x. 341; sagði hvers honum var at hefna, Bret. 50; áttú honum at hefna frænda-láts, Fb. ii. 350; at hann mundi henni þess sárliga h., 381; eða hverr er hér sá ríkis-manna, er eigi muni honum eiga at h. stórsaka? Ó. H. 213; ek skal fara með þér ok skulu vit hefna honum, Eg. 189; því mæli ek eigi í móti, at þér farit við liði ok hefnit þeim, FmS. ix. 306; hón hefnir ok þeim er brigða, Edda 21.

hefna: β. with gen., þó skal ek þessa hefna, Nj. 19; Guð hefnir svá reiði sinnar, SkS. 338; goð hefna eigi alls þegar, Nj. 132: h. sín, to avenge oneself; sá maðr er á er unnit á at hefna sín, Grág. ii. 17; hefnit yðar eigi sjálfir, Rom. xii. 19; ok blóðs sinna þjóna hefir hann hefnt, Rev. xix. 2; þeir menn, er þeir áttu minna í at hefna, those men who had less to avenge, Eg. 86; verðr þeim því ekki skjótt hefndr sinn ósómi, Fbr. 22.

hefna: γ. with prep. á; hefna e-s á e-m, to avenge a thing upon one, Eg. 425, Fb. i. 471, SkS. 719, SturL. ii. 148; this also is the mod. usage, og hefnir vors blóðs á þeim, Rev. vi. 10: singly, hefna á e-m, en ef hann vill eigi bæta, þá megu frændr hins dauða h. á honum, n. G. L. i. 122.

hefna: II. with a single gen. and referring to the blood revenge; hversu Hákon jarl hefndi föður síns, FmS. i. 56; hefna Rögnvalds, ix. 306; h. myndi Höskuldr þín, Nj. 176; at þú hefnir þeirra sára allra, er hann hafði á sér dauðum, id.; hefndú (imperat.) vár, en vér þín ef vér lifum eptir, 198; þat hlægir mik, segir Skarphéðinn, ef þú kemsk brott, mágr, at þú munt h. mín, 202; sverja þann eið, at hverr skal annars h. sem bróður sins, GísL. 11; nú vilda ek til þess mæla, at hvárr okkarr hefndi annars, sá er lengr lifði, ef vit höfum líflát af vápnum eðr manna-völdum, Barn. 58; þó er þér meiri nauðsyn at h. föður þíns en spá mér slíkar spár, Mj. 182; en þó væri honum eigi úskyldra at h. föður síns, en at kasta únýtum orðum á mik—konungr mælti, er þat satt, Halli, at þú hafir eigi hefnt föður þíns? FmS. vi. 367; þat var þá mælt, at sá væri skyldr at h. er vápni kipti ór sári, GísL. 22. For the old blood revenge see the Sagas passim, e. g. Ld. ch. 60, GísL., Fbr., Grett. (fine), Heiðarv. S., Orkn. ch. 8. But even in the Saga time a more law-abiding spirit began to prevail, and a settlement (görð) took place in many cases instead of the old practice of taking life for life; and so the law distinguishes between mann-hefndir and sektir, i. e. blood-vengeance and temporary exile or the like; indicative of this better spirit is the old saying, jafnan orkar tvímælis þó at hefnt sé, revenge always causes dissension, Nj. 139: revenge amongst kinsmen was forbidden, síðr þú hefnir, þótt þeir sakar göri | þat kveða dauðum duga, Sdm. 22, cp. ætt-víg, cp. also Ld. ch. 53 sqq. and many other passages; a touching instance is recorded in Nj. ch. 146, p. 248; it is characteristic of the old times, that bloodshed might be atoned for, but not slander, calumny, or imprecations, cp. annars dags láttu hans öndu farit, Sdm. 24, 25, and many passages in the Sagas, e. g. Glúm. ch. 7, 18, Lv. ch. 13, Nj. ch. 44, 92, Þorst. Síðu H., cp. also Hm. 28, 72.

hefna: III. imperS., e-m hefnir e-t, to pay dearly for; svá hefndi honum þat mikla mikillæti, at hann gékk í braut fullr af harmi, Edda 22; þá hljóp Ólafr í fen eitt báðum fótum … því bar svá til, at mér hefndi, FmS. x. 261.

hefna: IV. reflex. to take revenge; at hefnask á e-m, to take revenge on one, Bær. 5; leituðu Norðmenn at hefnask, FmS. i. 108; fóru þau orð um, at Dana-konungr mundi þess hefnask, 29; hefnask sinnar svívirðingar, GþL. 183; hefnask sín, hefna sín, 184: with gen. of the person, ok svá þeir er hemnask þessara úbóta-manna, as also the persons who take revenge on these miscreants, n. G. L. i. 19 (rare).

hefna: 2. reflex. imperS. (see III. above), to come to make retribution (of Nemesis); e-m hefnisk e-t or e-s, hvárt mun Gunnari aldri hefnask þessi újafnaðr? eigi mun þat segir, segir Rútr, hefnask mun honum víst, the day of retribution will come to him, Nj. 38: very freq. in mod. usage of just retribution, mér hefndisk fyrir það; þér hefnist fyrir það, used even of slight matterS.

hefna: V. part. as adj. hefndr, revenged; compar., era slíks manns at hefndra sem Gregorius var, þótt þeir komi allir fyrir, Hkr. iii. 399; þótt föður várs sé eigi at hefndra (viz. though he be slain), FS. 40. 2. hefnandi, part. act. a revenger, GrEg. 41: poët. = sons, as the duty of revenge devolved upon the nearest heir, Lex. poët.

Possible runic inscription in Younger Futhark:ᚼᛁᚠᚾᛅ
Younger Futhark runes were used from 8th to 12th centuries in Scandinavia and their overseas settlements

Abbreviations used:

Dan.: Danish.

dat.: dative.

ellipt.: elliptical, elliptically.

gen.: genitive.

L.: Linnæus.

n.: neuter.

Swed.: Swedish.

gener.: generally.

m.: masculine.

v.: vide.

l.: line.

mod.: modern.

ch.: chapter.

cp.: compare.

e. g.: exempli gratia.

id.: idem, referring to the passage quoted or to the translation

i. e.: id est.

imperat.: imperative.

S.: Saga.

impers.: impersonal.

pers.: person.

reflex.: retlexive.

freq.: frequent, frequently.

act.: active.

adj.: adjective.

compar.: comparative.

part.: participle.

poët.: poetically.

viz.: namely.

Works & Authors cited:

N. G. L.: Norges Gamle Love. (B. II.)

Bret.: Breta Sögur. (G. I.)

Edda: Edda. (C. I.)

Eg.: Egils Saga. (D. II.)

Fb.: Flateyjar-bók (E. I.)

Fms.: Fornmanna Sögur. (E. I.)

Ó. H.: Ólafs Saga Helga. (E. I.)

Fbr.: Fóstbræðra Saga. (D. II.)

Grág.: Grágás. (B. I.)

Nj.: Njála. (D. II.)

Sks.: Konungs Skugg-sjá. (H. II.)

Sturl.: Sturlunga Saga. (D. I.)

Gísl.: Gísla Saga. (D. II.)

Glúm.: Víga-Glúms Saga. (D. II.)

Grett.: Grettis Saga. (D. II.)

Heiðarv. S.: Heiðarvíga Saga. (D. II.)

Hm.: Hává-mál. (A. I.)

Ld.: Laxdæla Saga. (D. II.)

Lv.: Ljósvetninga Saga. (D. II.)

Orkn.: Orkneyinga Saga. (E. II.)

Sdm.: Sigrdrífu-mál. (A. II.)

Þorst. Síðu H.: Þorsteins Saga Síðu-Hallssonar. (D. II.)

Bær.: Bærings Saga. (G. II.)

Gþl.: Gulaþings-lög. (B. II.)

Fs.: Forn-sögur. (D. II.)

Greg.: Gregory. (F. II.)

Hkr.: Heimskringla. (E. I.)

Lex. Poët.: Lexicon Poëticum by Sveinbjörn Egilsson, 1860.

➞ See all works cited in the dictionary

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages descending from Old Norse.