Vit

Old Norse Dictionary - vit

Meaning of Old Norse word "vit" in English.

As defined by the Cleasby & Vigfusson Old Norse to English dictionary:

vit Old Norse word can mean:

vit
n. [from vita; A. S. ge-wit; Engl. wit; Germ. witz; Dan. vid]:—consciousness, sense; vera í viti sínu, to be in one’s senses, to be conscious, of a wounded person, n. G. l. i. 306; ef hón mælir eigi í viti, 340; vitandi vits, Hm., Fb. ii. 76; ú-vit, insensibility; öng-vit, a swoon: inn fyrsti gaf önd ok líf, annarr vit ok hræring, þriði mál ok heyrn, Edda.
vit
2. intelligence, cognisance (= vitorð); var þetta fyrst á fárra manna viti, Nj. 229; ok var þat á fárra manna viti, 258, Mar. 656 A. 18; þat er eigi var á allra manna viti, within all men’s knowledge, Sturl. iii. 5; er þat eigi á váru viti, Stj. 216.
vit
3. wit, understanding, reason; þá mælti Austmaðr at Sighvatr skyldi fyrst eta höfuðit af fiskinum, kvað þar vit hvers kvikendis í fólgit, FmS. iv. 89; ganga af vitinu, to go out of one’s wits, go mad, FaS. i. 92, Karl. 468; hann var fyrir reiði sakir mjök svá af vitinu, Barl. 102; vit heitir speki, Edda 110; minni, vit, skilning, Skálda; engi er hans maki at viti, Nj. 36; ágætr fyrir vits sakir, FmS. ii. 44; spakr at viti, wise, i. 58; þar ferr vit eptir vænleik, Ld. 198; manna vænstr til vits, FmS. ix. 480; em ek svá viti borinn, Fær. 200; vel viti borinn, with a good understanding, Fb. ii. 109; mann-vit, ú-vit, verks-vit, hug-vit; the allit. phrase, með vitum (= vitnum) ok váttum, with wit and witness, n. G. l. i. 180; þat er mitt vit (my opinion), at …, Sturl. i. 45.
vit
II. plur. in spec. usages, a place where a thing is kept or hoarded, a case (Dan. gjemmer); fannsk engi hlutr í vitum hans, FmS. ii. 57; hann varðveitti í vitum sínum annars manns fingr-gull, BS. i. 197; þú hefir í vitum þínum lík barns, … láta rannsaka vit sín, Clem. 134; ek ætla annat heldr at þú munir hafa hann í vitum þínum, Vápn. 9; rannsökum vit Simonar ok vitum hvat vér finnum þar, … Simon vill eigi láta rannzaka vit sín, Clem. 134.
vit
2. a dual (?), the nostrils, including the mouth, i. e. the ‘cases’ of breath and life; blóð rann ákaft af munni hans ok vitum, FaS. iii. 437 (a paper MS.); hélt hann þeim (the hands) fyrir vitin á sér, ellegar hefði hann öndina misst í ógna hver, he held his hands before his nostrils and mouth, or he would have lost his breath in that dreadful cauldron, Stef. Ól.; rann mikill sjór af vitum hans = ἂν στόμα τε δινάς θ, Od. v. 456: hence later, esp. in eccl. usage, one’s wits, the five senses; fimm líkams vitum várum, Greg. 23, MS. 625. 177; öllum vitum ens ytra manns ok ens iðra, Hom. 53; gæta fimm líkams vita várra, Hom. (St.); also skilningar-vit = ‘wit-cases’, i. e. the five senses.
vit
B. vit [vita A. IV], in the adverbial phrase, á vit e-m or e-s, ‘towards a person,’ calling on, visiting; koma e-m á vit e-s, to bring one towards, Ýt.; jarl sneri þá þangat á vit þeirra, turned towards them, FmS. ix. 310; Englands á vit, towards England, Ód.; for Magnúss jarl vestr um haf á vit ríkis síns, M. returned to his kingdom, Orkn. 158; nú kaupir hann skip, ok ætlar at fara útan á vit fjárins, Bjarn. 13; jarl átti festarmey þar á Englandi ok fór hann þess ráðs á vit, Ó. H. 192; ríða á vit sín, to look after one’s own affairs, Ld. 150 (see ríða); lyfja þeim sitt ofbeldi, nema þeir riði skjótt á vit sín, Al. 10.

Possible runic inscription in Younger Futhark:ᚢᛁᛏ
Younger Futhark runes were used from 8th to 12th centuries in Scandinavia and their overseas settlements

Similar entries:

Abbreviations used:

A. S.
Anglo-Saxon.
Dan.
Danish.
Engl.
English.
Germ.
German.
gl.
glossary.
l.
line.
L.
Linnæus.
m.
masculine.
n.
neuter.
S.
Saga.
allit.
alliteration, alliterative.
lit.
literally.
v.
vide.
plur.
plural.
spec.
specially.
eccl.
ecclesiastical.
esp.
especially.
f.
feminine.
i. e.
id est.

Works & Authors cited:

Edda
Edda. (C. I.)
Fb.
Flateyjar-bók (E. I.)
Hm.
Hává-mál. (A. I.)
N. G. L.
Norges Gamle Love. (B. II.)
Mar.
Maríu Saga. (F. III.)
Nj.
Njála. (D. II.)
Stj.
Stjórn. (F. I.)
Sturl.
Sturlunga Saga. (D. I.)
Barl.
Barlaams Saga. (F. III.)
Fas.
Fornaldar Sögur. (C. II.)
Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Fær.
Færeyinga Saga. (E. II.)
Karl.
Karla-magnús Saga. (G. I.)
Ld.
Laxdæla Saga. (D. II.)
Skálda
Skálda. (H. I.)
Bs.
Biskupa Sögur. (D. III.)
Clem.
Clements Saga. (F. III.)
Vápn.
Vápnfirðinga Saga. (D. II.)
Greg.
Gregory. (F. II.)
Hom.
Homiliu-bók. (F. II.)
Od.
Odysseifs-kvæði, prose, 1829.
Stef. Ól.
Stefán Ólafsson.
Al.
Alexanders Saga. (G. I.)
Bjarn.
Bjarnar Saga. (D. II.)
Orkn.
Orkneyinga Saga. (E. II.)
Ó. H.
Ólafs Saga Helga. (E. I.)
➞ See all works cited in the dictionary

Back