Old Norse Dictionary -

Meaning of Old Norse word "" in English.

As defined by the Cleasby & Vigfusson Old Norse to English dictionary:

Old Norse word can mean:

pres. nái, náir, nái, (mod. næ, nær, nær); pl. nám; reflex. náisk, mod. næst; pret. náði; subj. næði; part. náð, better náit; pret. infin. náðu, Fms. vi. 409 (in a verse): with neg. suff. náði-t, could not, Geisli 19, Sighvat (Ó. H. 218): [Dan. naa, akin to ná-, = to come near.]
B. To reach, catch, overtake, and the like, with dat.; þá mun Sveinn eptir leggja ok hans menn ok vilja ná þér, to overtake thee, Fb. ii. 8; bjarndýri er ek náða á Íslandi, Fs. 27; þegar at ek nái honum, Fær. 94; náit þér honum eigi, Nj. 63; Sigurðr var manna fóthvatastr, fengu þeir honum ekki náit at sinni, Fagrsk. 167; allir hans menn þeir sem náit var, who were caught, O. H. l. 17; þótti þá ván at braut mundi ná heininni, to get it out, Edda 59; Helgi býr ferð sína at ná í braut Yrsu, Fas. i. 32; en er þeir náðu stokkunum, Eg. 90: ná til, to reach; ef höfuðit næði til bolsins, 625. 97; ná til eins með sverði, Dropl. 25.
II. metaph. to get, obtain; hann vill biðja sér konu ok náir hann eigi ráðinu, Nj. 259; at hann náir eigi víngarðinum af honum, Stj. 600; menn þá er eigi máttu þjónustu ná, Sól. 60; ok þó eigi ráðit hvárt vér næðim þeirri er oss er meiri hugr á, Fms. iv. 196; skal Steinþórr ná lögum, Eb. 226; vér höfum eigi náð lögum, we have not had a lawful trial. Eg. 353; láti hann eigi þessu ná, Gísl. 63: the saying, gott meðan góðu náir, ‘tis good as long as it lasts; ok er hann náði konungs fundi, Ísl. ii. 234; ná máli e-s, Nj. 8.
2. hann skal allt féit láta virða, þat er hann náir, so much of it as he can, Grág. i. 208; ef hann náir, if he can, Eg. 114; miklu meiri en aðrir menn, er þeir náðu framast, much beyond those who succeeded best, Hom. 127.
III. followed by an infin., to be able, be allowed; svá at þeir nái at flytja eyrendi sín, Ó. H. 54; heilindi sitt ef maðr hafa náir, Hm. 67; ok nái hann þurrfjallr þruma, 29; ef þú segja né náir einum allan hug, 122; enginn þeirra náði at koma inn um Þrándheims-minni, Fms. i. 55; náði engi maðr at bera konungs nafn nema hann einn, 1; lát mik ná at þegja fyrir þér, vii. 119; ef sá randviðr röskvask næði, Stor. 11; ná komask, Sól. 1; svá at eigi nái nökkurr undan at flýja, Stj. 594; er oss orðinn mikill tíma-dagr er vér náðum þik at finna, Fb. i. 237; hón bað grátandi at hón næði son sinn til kirkju at færa, Orkn. 174.
2. periphrast., hann náði leggja, eyða, skína, líta, he did lay, did waste, shine, behold, see Lex. Poët.
IV. impers., ef því um náir, if it is possible, if that can be done, Grág. i. 2; Ísleifr var miklu nýtri en aðrir kenni-menn þeir er á þvísa landi næði, Isleif was much before all other clergymen who were then to be got in the county, Íb. 14.
V. reflex. to be caught; fátt náðisk af kirkju-viðinum, Ld. 328; ef þat náisk eigi, if that cannot be attained, Fms. xi. 59; Glúmr gékk þá at ok náisk jafnaðr, Glúm. 356.
2. recipr. to reach one another; þar var mýrlent ok máttu þeir eigi násk til, they could not come to close quarters, Fms. xi. 354.

Possible runic inscription in Younger Futhark:ᚾᛅ
Younger Futhark runes were used from 8th to 12th centuries in Scandinavia and their overseas settlements

Similar entries:

Abbreviations used:

Dan.
Danish.
f.
feminine.
infin.
infinitive.
l.
line.
mod.
modern.
n.
neuter.
neg.
negative.
part.
participle.
pl.
plural.
pres.
present.
pret.
preterite.
reflex.
retlexive.
subj.
subjunctive.
uff.
suffix.
dat.
dative.
L.
Linnæus.
metaph.
metaphorical, metaphorically.
v.
vide.
m.
masculine.
impers.
impersonal.
pers.
person.
pr.
proper, properly.
recipr.
reciprocally.

Works & Authors cited:

Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Ó. H.
Ólafs Saga Helga. (E. I.)
Dropl.
Droplaugar-sona Saga. (D. II.)
Edda
Edda. (C. I.)
Eg.
Egils Saga. (D. II.)
Fagrsk.
Fagrskinna. (K. I.)
Fas.
Fornaldar Sögur. (C. II.)
Fb.
Flateyjar-bók (E. I.)
Fs.
Forn-sögur. (D. II.)
Fær.
Færeyinga Saga. (E. II.)
Nj.
Njála. (D. II.)
O. H. L.
Ólafs Saga Helga Legendaria. (E. I.)
Eb.
Eyrbyggja Saga. (D. II.)
Gísl.
Gísla Saga. (D. II.)
Sól.
Sólarljóð. (A. III.)
Stj.
Stjórn. (F. I.)
Grág.
Grágás. (B. I.)
Hom.
Homiliu-bók. (F. II.)
Hm.
Hává-mál. (A. I.)
Orkn.
Orkneyinga Saga. (E. II.)
Stor.
Sona-torrek. (A. III.)
Lex. Poët.
Lexicon Poëticum by Sveinbjörn Egilsson, 1860.
Íb.
Íslendinga-bók. (D. I.)
Glúm.
Víga-Glúms Saga. (D. II.)
Ld.
Laxdæla Saga. (D. II.)
➞ See all works cited in the dictionary

Back